Alexithymia (Türkçesi: Aleksitimi), kişinin duygularını tanımlamakta, ifade etmekte ve ayırt etmekte zorlanmasıyla karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Bu terim, Yunanca kökenlidir:
- A = yokluk
- Lexis = kelime
- Thymos = duygu
Yani "duygu için kelime yokluğu" anlamına gelir.
🔍 Aleksitiminin Belirtileri
- Duygularını tanımlamakta zorlanma
- Başkalarının duygularını anlamada güçlük
- İçsel deneyimlerden çok dışa dönük olaylara odaklanma
- Zengin bir hayal dünyasının olmaması
- Fiziksel şikâyetlerle duygusal sorunların karıştırılması (örn. "Karnım ağrıyor ama nedenini bilmiyorum")
🧠 Neden Ortaya Çıkar?
- Çocuklukta duygusal ihmal veya travma
- Duygulara yönelik olumsuz öğrenmeler (“Ağlama!”, “Zayıf görünme!” gibi)
- Genetik ve nörolojik etkenler
- Bazı ruh sağlığı bozukluklarında eşlik edebilir (örn. depresyon, otizm spektrum bozuklukları)
💬 Aleksitimik Bireyler Neler Hisseder?
- "Boğuluyorum ama nedenini bilmiyorum."
- "Kafam karışık, üzgün müyüm sinirli miyim bilmiyorum."
- "Bir şey hissediyorum ama tarif edemem."
🛠️ Nasıl Desteklenebilir?
- Psikoterapi (özellikle duygularla çalışmaya odaklanan terapiler: psikodinamik, duygu odaklı terapi gibi)
- Duygu günlüğü tutmak
- Beden farkındalığı çalışmaları (nefes, meditasyon, yoga vb.)
- Duygular hakkında eğitim almak (özellikle çocuklukta eksik kalmışsa)